Blog 4: Give some, take some

Of het is blak, of het blaast je de kaas uit je sandwich vandaan. We willen alles zeilend oplossen met de Ya, dus was het wachten op beter weer. Na een dag of wat zag ik een venstertje om van Sines naar Lagos te komen, ook een prima vertrekpunt voor Marokko of Madeira. Goed idee, gaan. 

We zijn vlot vertrokken, geen tijd te verliezen. Maar de golven waren hoger en harder dan verwacht en de wind was minder. De de Ya hakte er optimistich door, maar liep langzamer. Na een uur of 12 maakte ik de balans op. Dit gingen we niet halen. In plaats van ons het laatste stukje oostwaarts naar Lagos te blazen, zouden bij de kaap aankomen als de golven op zijn hoogst en de wind hard tegen was. Nee. We namen ons verlies en zijn teruggegaan. De zee neemt, de zee geeft. Nu gaf hij ons terug aan de haven van Sines.

Na een dag of vier leek een oversteek mogelijk naar Marokko. In een keer een strek van 400 mijl naar Agadir, de ideale vertrekplaats voor de Canarische Eilanden. We hebben lekker gevaren, al hadden we dagen met weinig wind en af en toe een dag met veel. Die dag met veel wind zet je ver over de 100 mijl op de klok. Maar de dagen met nauwelijks wind regen zich aaneen en dan maak je net 40 mijl, soms maar 30. Tenminste, dan moet je wel elk vlaagje en uurtje wind pakken, dus veel hijsen en strijken,  met soms een beetje motor zachtjes bij om beter van de wind te profiteren.

Nee, we zijn nog niet in Agadir. Gebruikmakend van land- en zeewindjes langs de Marokkaanse kust, hebben we het zo’n 300 mijl ver weten te brengen. In die dagen heeft de zon zich nauwelijks laten zien, dus de zonnepanelen vulden de accu’s niet en we zaten inmiddels met weinig stroomvoorraad. Er bleek een havenstad, genaamd Safi, op 15 mijl en we zijn erheen gegaan. Heel langzaam, met 2-3 knoop wind in de rug, kruisend voor de wind en met de motor iets bij voor de stuurvaart, zijn we er gekomen. We hadden alles gegeven en onze accu’s waren leeg.

In Safi gingen we uitgebreid door de bureaucratie. Het havenkantoor wil de bootpapieren. Ik geef het –langzamerhand onder Nederlandse cruisers beroemd wordende- ‘bootpaspoort’ af. Een wereldzeilster was handig met opmaak en maakte in Word een net echt bootpaspoort, met alle bureaucratische nummers er in 1 keer op. Op haar website staat het format. Foto van de boot vervangen, nummers aanpassen, plastificeren en klaar. Echt of niet echt, de uitvoerders der bureaucratie zijn er maar wat blij mee. De Havenmeester van Safi nam hem in. Ik zou hem terugkrijgen bij vertrek. De douane begon een verhaal, zei dat ik zijn vriend was en wilde alleen een fles wijn. De Immigratiedienst wilde onze paspoorten. Daar kregen we een plastic passe partout voor terug, tot ons vertrek. Wel tricky.

Enkele ure later had elke bureaucraat zijn ding en wijmochten we de stad in. Je ruikt waar je heen loopt. Eerst wat houtigs en dan ruik je vis. De weg naar de stad voert langs de enorm levendige haven, honderden houten boten en bootjes, voortdurend varen ze in en uit, de groten met twintig man erop en de kleintjes met zijn vieren. Aan de kade is het druk, met overal kratten vis, groot, klein, van kreeft tot sprot, van makreel tot tonijn. Heel veel kleine kraampjes, aan- en af rijdende brommertjes, brombakfietsen die het ijs rondbrengen, roepende verkopers, boos roepende inkopers die de vis voor minder willen. Driehonderd meter vol handelsleven in een heerlijke lucht van verse vis, koele straling van de kratten en tenslotte de kraampjes waar de luchten van de gebakken vis je neus omgeven.

erst naar de Immigratiedienst en zien dat ik die paspoorten terugkrijg. Met de smoes dat ieder van ons geld moest wisselen bij de bank, lukte dat. Hij suggereerde voorzichtig dat ik hem  onderhands wat toe zou schuiven,  “Euro n’est pas probleme, mon ami”, maar helaas. Ik was al gewaarschuwd door de tekst in de de pilot, er is zelfs een woord voor: hakhshish. Als iemand je vrijwillig iets aanbiedt –of je dat nu wilt of niet- geef je er wat voor terug. Ik denk ik doe het niet bij iemand van de Immigratiedienst, nota bene in het centrale kantoor en ik kwam ermee weg.

Buiten kleefde direct de eerste de beste man op de stoep al aan me, “wat ik wilde en wat hij me kon geven.” “Rien, monsieur!” is het beste antwoord. Neem niks, geef niks, draai je om, klaar.

Een taxi is snel gevonden. De staat is twijfelachtig, de bekleding tot op de veren versleten, Nooit geweten dat een dashboard ook door kan slijten, maar op de hoeken keek ik er doorheen. De chauffeur was in vergelijkbare staat. Ik wil naar de bank, naar de supermarkt Carrefour en terug naar de haven, zo’n 4-5 kilometer bij elkaar. Wat kost dat?  “Deux cents Dirham monsieur,” zegt de taxichauffeur en hij herhaalt het in zijn Engels. Dat is 20 Euro. Ik dacht meer aan maximaal 5 Euro, dus ik zeg: “20 Dirham est bien.” Zijn antwoord begint met een verhaal over zijn kinderen die hij te eten moet geven en eindigt met 100 Dirham. Dat schiet op. Ik zeg dat het een klein eind is en hij niet zoveel kinderen moet maken en bied 25 Dirham. We eindigen op 40 Dirham. OK.

De supermarkt is daar net als Albert Heijn. Alleen, ze hebben er geen brood, want iedereen bakt dat thuis zelf. Gelukkig vond ik een Franse boulanger aan de overkant. Terug bij de taxi de tas ingeladen, verexcuseerde ik me voor de extra wachttijd. Dom, dom, dom van mij, dat gaat me geld kosten. En ja hoor, we zaten in de auto en hij ging gelijk tekeer dat hij al dat wachten niet erbij had gerekend, dus dat het 100 Dirham ging kosten. Ik lachte en zei: “40 Dirham, that is the deal.” Maar dit is zijn enige kans om het dik van me te nemen. Hij zet alles op alles, in het Frans en Engels, aangevuld met Arabisch, eindigend met: “Le Dieux a vu.” God heeft het gezien. Ik dien hem van repliek in mijn talenmix, inclusief wat Latijn en eindig met “Le Dieux a vu aussi que c’etait 10 minutes maximum.” Die 10 minuten extra, niet zeuren. Inmiddels stoppen we bij de haven. Hij stapt uit, ik stap uit. Hij gaat nu echt los terwijl hij de achterklep open doet voor de boodschappen. Heel sportief dat hij de boodschappen niet  gijzelt. Hij wil dan in ieder geval 80 Dirham, ook om goddelijke redenen die ik niet kan verstaan. Ik zeg dat Le Dieux dat niet bedoeld kan hebben en bied 50. We komen uit op 60. Hij zegt: In “In sjih’ Allah,” en ik zeg: “merci pour votre tour et l’education religieuse.” God gaf hem veel, in dit geval 2 Dirham voor elke minuut extra dat hij gewacht heeft. Die heeft hij genomen, knap gedaan.

Tussen mij en de boot restte een kade met honderden meters heerlijke verse vis, van sardien tot kreeft en van een mootje zeewolf tot een soort overmaatse paling, de specialiteit van hier, die ze van grote diepte opvissen. De hele maaltijd kostte 10 Dirham. We hebben ons er die avond klem aan gegeten. Wat de zee ons, samen met de vissers van Safi, al niet heeft gegeven.

We hebben het ervan genomen in Safi voor een paar Euro. Het gemarchandeer en ook de bureaucratie moet je zien als een culturele attractie. Hoewel, alleen cultureel? De volgende morgen ging ik nog even naar het havenkantoor voor  het ‘bootpaspoort’ om daarna te vertrekken. Dat bleek nog een best bureaucratische toer. Eerst een afschrift van de havenmeester, dan met dat afschrift naar een kantoor een half uurtje lopen, dan een half uurtje wachten om te betalen, dan weer met het reçu terug naar de havenmeester om dat bootpaspoort op te halen. Op mijn wandelingen bedacht ik dat ik het bootpaspoort als PDF-je zo kan printen en plastificeren, dus ook zonder kan vertrekken. Maar ik wou het hele circus van Safi nemen en daar hoort de bureaucratie bij. Dat heb ik geweten. Voor een dag rekenen ze 25 Euro, evenveel als een dure Koninklijke marina aan de Engelse zuidkust. Omdat ik 26 uur in de haven lag, rekenden ze ook een tweede dag. De bureaucratie neemt zoveel tijd, dus kassa.

Safi, you give some, you take some.